Kościół św. Walentego
Zdjęcia kościoła pw. św. Walentego wykonane 26.01.2009 r.
Kościół św. Walentego
Kościół pod wezwaniem świętych: Walentego, Bartłomieja i Stanisława znajduje się poza miastem. Tradycja przypisuje mu bardzo dawne istnienie. Kościółek wznosi się w sąsiedztwie dawnego grodu obronnego oraz osady służebnej. Najstarsza wzmianka o nim figuruje w dokumencie z 1497 roku. Był prawdopodobnie pierwotnym kościołem parafialnym w Woźnikach, ale po lokacji i wybudowaniu kościoła w nowo powstałym mieście, spadł do roli kaplicy. Z tej przyczyny zachowało się o nim niewiele informacji.
Obecny budynek został wzniesiony na miejscu wcześniejszego w 1696 roku. Ufundowali go, oraz zobowiązali się do jego utrzymania zamożni mieszczanie woźniccy. Przy kościółku istniał cmentarz, na którym sporadycznie chowano zmarłych. Groby te uchodziły za „niehonorowe“, grzebano dzieci zmarłe bez chrztu, zwłoki znalezionych włóczęgów, ciała straconych.
Od 1818 roku na tym cmentarzu zaczęto chować wszystkich parafian. W 1906 roku cmentarz powiększono i wyrównano, a do niwelacji użyto ziemi ze starego grodziska. Ta nieświadomość, a raczej nieuctwo ojców miasta doprowadziło do zniszczenia najstarszej historycznej pamiątki Woźnik. Według Józefa Lompy w wałach znaleziono liczne żelazne grociki oraz ostrza halabardu, które w muzeum w Gliwicach określono jako znalezisko historyczne sięgające 10-12 wieku. Tuż obok cmentarza, po drugiej stronie ulicy znajduje się nowy cmentarz założony przez tutejszego proboszcza śp. Ks. Dziekana Pawła Kiebla.
Drewniany budynek kościółka św. Walentego otoczony jest drzewami, które nadają mu niezaprzeczalny urok. Jego korpus stanowi prostokąt, zamknięty trójbocznie od wschodu. Nie spotykamy tu typowej formy wyodrębnionego prezbiterium, co jest zrozumiałe ze względu na niewielkie wymiary kościółka. Przy północno wschodniej ścianie znajduje się zakrystia zbudowana na planie prostokąta. Całość przykryta jest płaskim stropem. W zachodniej części nawy znajduje się chór muzyczny wsparty na czterech słupach. Ściany wewnętrzne pokryte są polichromią figuralną. Prawdopodobnie z 17 wieku pochodzi ambona pokryta renesansowych ornamentem z motywem orłów dwugłowych. W sposób wyjątkowy rozwiązano zachodnią część kościoła. Zamiast najczęściej występującej w tego typu kościołach bryły wieży wprowadzono dość obszerny, prostokątny przedsionek, ponad którym wznosi się wysmukła ośmioboczna wieżyczka. Wieża ta przylega do zachodniej ściany szczytowej korpusu. Jej ściany są pionowe, szalowane deskami. Na zewnątrz korpus kościoła, z wyjątkiem zakrystii i przedsionka, otaczają soboty, podbite gontami i oparte na słupach. Również ściany korpusu, powyżej sobót podbite są gontem. Stosowanie sobót, oraz obijanie ścian gontami miało na celu zapewnienie ochrony przed szkodliwym działaniem wilgoci. Nawę kościółka przykrywa dach dwuspadowy z gontów, natomiast prezbiterium i zakrystię, trój spadowy.
Mieszkańcy Woźnik zawsze darzyli drewniany kościółek wielkim sentymentem. Przywiązanie wyrażało się dbałością o jego wygląd, stąd w ciągu wieków często zapisy na rzecz utrzymania i upiększania kościółka.
Opracowano na podstawie tablicy informacyjnej z wnętrza kościoła.
Walenty był biskupem Terni w Umbrii. Wiadomości o nim są dość skąpe i
niejednoznaczne. Żył w III w. i był kapłanem rzymskim. Tam w czasie
prześladowań (Klaudiusza II Gota), wraz ze św. Mariuszem i krewnymi,
asystował męczennikom w czasie ich procesów i egzekucji. Wkrótce sam
został pojmany i doprowadzony do prefekta Rzymu, który przeprowadził
rutynowy proces polegający na wymuszaniu odstępstwa od Chrystusa. W tym
celu kazał użyć kijów. Ponieważ nie przyniosło to oczekiwanego
rezultatu, kazał ściąć Walentego. Stało się to 14 lutego 269 roku.Pochowano go w Rzymie przy via Flaminia. Brak bliższych wiadomości o nim nie przeszkodził w szybkim rozwoju jego kultu. Jego grób już w IV w. otoczony był szczególnym kultem. Nad grobem św. Walentego papież Juliusz I wystawił bazylikę ku jego czci. Odnowił ją później papież Teodor I. Bazylika wraz z grobem św. Walentego stała się prawdziwym sanktuarium i jednym z pierwszych miejsc pielgrzymkowych. W ciągu średniowiecza kult ten objął całą niemal Europę.
W średniowieczu na terenie niemieckim Święty był wzywany jako orędownik podczas ciężkich chorób, zwłaszcza nerwowych i epilepsji. Na Zachodzie, zwłaszcza w Anglii i Stanach Zjednoczonych czczono św. Walentego jako patrona zakochanych. W związku z tym dzień 14 lutego stał się okazją do obdarowywania się drobnymi upominkami.
Św. Walenty przedstawiany jest jako kapłan w ornacie, z kielichem w lewej ręce, a z mieczem w prawej, także w stroju biskupa uzdrawiającego chłopca z padaczki.
Nasza parafia
Dzisiaj jest
piątek,
19 kwietnia 2024
(110. dzień roku)
Święta
Piątek, III Tydzień Wielkanocny
Rok B, II
Dzień Powszedni
Liturgia słowa
Czytania:
- Dz 9, 1-20
- Ps 117 (116), 1b-2 (R.: por. Mk 16, 15)
- J 6, 56
Ewangelia: